Wat is het verschil tussen 1 en 3 fase?

Het verschil tussen 1-fase en 3-fasen aansluitingen kan belangrijk zijn om te begrijpen, vooral als u overweegt om uw elektriciteitsaansluiting te upgraden of als u een nieuwe woning bouwt.

Wat is een elektriciteitsaansluiting?

Een aansluiting bestaat uit de kabels en de beveiliging die de meter in uw meterkast verbinden met het elektriciteitsnet. De grootte van de aansluiting bepaalt hoeveel stroom er door uw aansluiting kan gaan en welk soort aansluiting u nodig heeft. In Nederland zijn 1-fase en 3-fasen aansluitingen de meest voorkomende soorten.

Een 1-fase aansluiting is de meest gebruikelijke aansluiting voor huishoudens. Bij een 1-fase aansluiting komt er één elektriciteitskabel uw huis binnen, waarin twee draden zitten: de fasedraad en de nuldraad. De spanning op uw stopcontacten is het verschil tussen die ene fasedraad en de nuldraad. De spanning op een 1-fase aansluiting is meestal 220/230V.

Een 1-fase groepenkast is geschikt voor deze aansluiting en op de factuur van de energieleverancier staat het vermeld als 1×25/1x30A. Verwar een energieleverancier niet met een netwerkbeheerder. Een netwerkbeheerder stuurt geen energierekening direct naar jou als consument. Dit verloopt via je energieleverancier.

Wat zijn een 1 en 3 fase?

In tegenstelling tot een 1-fase aansluiting, komt er bij een 3-fase aansluiting meer dan één elektriciteitskabel uw huis binnen. Er komen drie fasedraden van ieder 230V uw meterkast binnen en één nuldraad. Dit type aansluiting is groter dan een 1-fase aansluiting en levert een groter vermogen. Als u een 3-fasen groepenkast in uw meterkast heeft, staat er 3×220/230V of 380/400V op uw elektriciteitsmeter.

In totaal komen er vier draden uit de onderkant van uw groepenkast: de drie fasedraden en de nuldraad. De standaard huisaansluiting is de 3x25A-aansluiting. Een 3-fase aansluiting is geschikt voor huizen die meer stroom nodig hebben, bijvoorbeeld als er veel grote apparaten zoals airconditioners of zwembadpompen worden gebruikt.

Het verschil tussen een 1-fase en een 3-fase aansluiting is dus vooral gelegen in het aantal fasedraden dat binnenkomt in uw meterkast. Een 1-fase aansluiting heeft één fasedraad en een 3-fase aansluiting heeft drie fasedraden. Een 3-fase aansluiting levert meer vermogen dan een 1-fase aansluiting omdat er meer stroom door de draden kan lopen.

Een handige video met uitleg over 1 en 3 fase aansluiting:

Krachtstroom of 3 fase

Soms wordt de term “krachtstroom” gebruikt om een 3-fasenaansluiting aan te duiden. Krachtstroom is echter niet geschikt voor huishoudelijke apparatuur, maar wel voor apparatuur die veel elektriciteit verbruikt bij een hogere spanning dan de standaard 230 Volt. Als u deze apparatuur heeft, zoals een lasapparaat of een zware machine, dan heeft u een 3-fase aansluiting nodig. Een installateur kan de krachtstroom voor u aanleggen, maar u moet al wel een 3-fase aansluiting hebben om dit te kunnen doen.

Een 3-fase aansluiting wordt vooral gebruikt in bedrijfspanden en bijvoorbeeld in de industrie, waar veel elektriciteit nodig is. Een 1-fase aansluiting is meestal voldoende voor een normale woning, waarbij de elektriciteit wordt gebruikt voor verlichting, huishoudelijke apparaten en dergelijke. Als er echter veel stroom nodig is, bijvoorbeeld voor een elektrische kookplaat of een warmtepomp, kan een 3-fase aansluiting uitkomst bieden.

Krachtstroom, zoals eerder genoemd, is een term die vaak wordt gebruikt om een 3-fase aansluiting aan te duiden. Krachtstroom is echter niet hetzelfde als een 3-fase aansluiting. Krachtstroom is een benaming voor elektriciteit met een hogere spanning dan de standaard 230 Volt. Dit kan nodig zijn voor apparaten die veel elektriciteit verbruiken, zoals bijvoorbeeld industriële machines of lasapparatuur.

Controleer je aansluiting bij de netbeheerder

Als u krachtstroom nodig heeft, moet er eerst gecontroleerd worden of uw aansluiting geschikt is voor een 3-fase aansluiting. Als u momenteel een 1-fase aansluiting heeft, is het mogelijk om deze te laten vervangen door een 3-fase aansluiting. Hierbij moet u wel rekening houden met eventuele extra kosten die hierbij komen kijken. Ook is het belangrijk om te weten dat niet alle apparaten geschikt zijn om op krachtstroom te werken en dat deze vaak aangepast moeten worden.

Het is dus belangrijk om bij de keuze voor een aansluiting goed te kijken naar de benodigde hoeveelheid stroom en de apparaten die hierop aangesloten zullen worden. Een installateur kan u hierbij adviseren en helpen bij het maken van de juiste keuze.

Netwerkbeheerders in Nederland

In Nederland zijn er verschillende netwerkbeheerders die verantwoordelijk zijn voor het transport van elektriciteit en gas van de producent naar de eindgebruiker. De belangrijkste netwerkbeheerders in Nederland zijn zijn onderverdeel in regionale en landelijke netbeheerders.

Landelijke netbeheerders

Met de landelijke netbeheerder heb je als consument niet direct mee te maken, maar ze zijn wel van vitaal belang voor de energievoorziening in Nederland.

1. Gasunie: Gasunie is de grootste gasinfrastructuurbeheerder in Nederland en is verantwoordelijk voor het transport van aardgas door heel Nederland.
2. TenneT: TenneT is de grootste elektriciteitstransporteur in Nederland en is verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit over het hoogspanningsnetwerk. Het bedrijf beheert het landelijke hoogspanningsnetwerk en zorgt voor de distributie van elektriciteit naar regionale netbeheerders.

Regionale netbeheerder

1. Enexis: Enexis is een regionale netbeheerder die verantwoordelijk is voor het transport van elektriciteit en gas in de provincies Groningen, Drenthe, Overijssel, Noord-Brabant en Limburg.
2. Liander: Liander is een andere regionale netbeheerder en is verantwoordelijk voor het transport van elektriciteit en gas in de provincies Noord-Holland, Flevoland, Gelderland en Friesland.
3. Stedin: Stedin is een netbeheerder die verantwoordelijk is voor het transport van elektriciteit en gas in de provincies Zuid-Holland, Utrecht en een deel van Noord-Holland.

Naast deze netwerkbeheerders zijn er nog een aantal andere kleinere netwerkbeheerders actief in Nederland, zoals Cogas, Coteq, Westland Infra en Rendo Netwerken.

Aansluiting wijzigen

Indien u van plan bent om zwaardere apparatuur aan te schaffen die meer vermogen vereist, kan uw bestaande 1-fase-aansluiting niet voldoende zijn. In dat geval kunt u uw aansluiting laten verzwaren naar een 3-fasenaansluiting. U kunt dit regelen via de website mijnaansluiting.nl of via de website van netwerkbeheerder zelf.